Nowe Rozporządzenie dotyczące maszyn (UE) 2023/1230

Już niedługo czeka nas duża zmiana w świecie maszyn, który już stał się wielowymiarowy - dziś łączy się z chmurą, uczy się sam i aktualizuje zdalnie. 

Rozporządzenie (UE) 2023/1230 w sprawie maszyn zastępuje dyrektywę 2006/42/WE i zacznie obowiązywać od 20 stycznia 2027 r. Wprowadza ono jednolite przepisy obowiązujące we wszystkich państwach członkowskich. Celem jest dostosowanie wymogów prawnych do współczesnych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, cyfryzacja i rozwiązania z obszaru cyberbezpieczeństwa, a także zwiększenie przejrzystości w zakresie obowiązków uczestników rynku.

Kluczowe zmiany

Sztuczna inteligencja (AI) i cyberbezpieczeństwo.
Maszyny z funkcjami opartymi na sztucznej inteligencji, zwłaszcza tam, gdzie wpływają one na bezpieczeństwo użytkowania, są klasyfikowane jako urządzenia wysokiego ryzyka. Wymagają one obowiązkowej oceny zgodności przeprowadzanej przez jednostkę notyfikowaną. Dodatkowo, wprowadzono wymogi dotyczące odporności maszyn na cyberataki oraz obowiązek zapewnienia wsparcia w zakresie aktualizacji oprogramowania przez co najmniej 10 lat od wprowadzenia produktu na rynek.

Dokumentacja w formie cyfrowej.
Rozporządzenie dopuszcza przekazywanie instrukcji obsługi i dokumentacji w formie elektronicznej. Użytkownik końcowy ma jednak prawo żądać dokumentacji papierowej, a w przypadku urządzeń przeznaczonych dla konsumentów obowiązek dostarczania wersji drukowanej pozostaje bez zmian.

Rozszerzona lista maszyn wysokiego ryzyka
Załącznik I do rozporządzenia zawiera zaktualizowaną listę kategorii maszyn, które wymagają oceny zgodności przez stronę trzecią. Obejmuje to m.in. maszyny z elementami sztucznej inteligencji autonomicznej, a także urządzenia podnoszące czy osłony bezpieczeństwa.

Nowe obowiązki dla uczestników rynku
Rozporządzenie precyzuje zadania producentów, importerów i dystrybutorów w całym cyklu życia maszyny: od projektowania, przez produkcję, aż po wycofanie z rynku. Wprowadzono również obowiązek raportowania poważnych wypadków i zdarzeń związanych z użytkowaniem maszyn do odpowiednich organów nadzoru rynku.

W przeciwieństwie do dyrektywy 2006/42/WE, nowe przepisy przybierają formę rozporządzenia i obowiązują wprost, bez konieczności implementacji do prawa krajowego. Eliminuje to różnice interpretacyjne pomiędzy państwami członkowskimi i wzmacnia jednolitość stosowania prawa na rynku wewnętrznym.

Okiem eksperta:
„Rozporządzenie (UE) 2023/1230 to krok milowy w obszarze bezpieczeństwa maszyn - po raz pierwszy w tak szerokim zakresie prawo uwzględnia wpływ sztucznej inteligencji, cyfryzacji i cyberzagrożeń na cykl życia urządzeń. Firmy wprowadzające maszyny na rynek europejski muszą już dziś planować działania dostosowawcze, zwłaszcza w obszarze oceny ryzyka, dokumentacji technicznej i współpracy z jednostkami notyfikowanymi.” 

- Sebastian Remian, Główny Ekspert ds. Bezpieczeństwa Maszyn w DEKRA Polska 

Nowe przepisy wymagają odpowiedniego przygotowania. Zobacz, jak DEKRA może pomóc w ocenie zgodności maszyn.